Pięćdziesiąta siódma Prowincja

 

 

Mariusz Stawarski gustownym czajniczkiem zdaje się zapraszać nas na jesienną herbatkę, a my do tej herbatki przygotowaliśmy specjalne treści kolejnego numeru naszego kwartalnika.
Z kolejną dawką poezji wraca do nas Alfred Kohn, a Sylwia Kubik dzieli się z nami fragmentami kolejnej książki, tym razem z wojennego i powojennego Miłoradza (Mielenz). Ponadto opowiadanie Janusza Ryszkowskiego i debiutującego na naszych łamach Krzysztofa Marcinkowskiego.

Andrzej C. Leszczyński o idei uniwersytetu, ciekawości i profesorach, między innymi Marii Osowskiej. Grażyna Nawrolska przypomina dawne ratusze na Żuławach i Powiślu, z nostalgią, że wiele z nich już nie istnieje. Ryszard Rząd przedstawia sylwetkę Aleksandra Treichela, etnografa z Wilczych Błot. Arkadiusz Wełniak zagląda do Pruskiego Urzędu Stanu Cywilnego w Sztumie, w 150 rocznicę jego powołania. Alicja Łukawska zbiera kolejne opowieści żuławskie, tym razem swoją bohaterkę, Halinę Ziemińską, odnajduje w Zwierznie i kreśli jej syberyjskie losy. Bartosz Marguardt kontynuuje swoją opowieść o rodzinnej wsi Cieszymowo, w gminie Mikołajki Pomorskie, a Wiesław Olszewski próbuje rozstrzygnąć gdzie na Żuaławach znajduje się największa depresja.

Andrzej Kasperek przywołuje sylwetkę Alexa Dancyga z Izraela, dzięki któremu zgłębiał, wspólnie z innymi polskimi nauczycielami, historię stosunków polsko-żydowskich i umiejętność nauczania o Holokauście. Dancyg był przyjacielem wielu Polaków i miłośnikiem polskiej literatury. W ubiegłym roku został uwięziony przez Hamas i zamordowany. Z kolei pamięć innej Żydówki Nanny Krombach, która przed wojną mieszkała z rodziną w Sztumie, przywołuje jej prawnuczka Yael Brzilai. Nanny została zamordowana w Treblince, a jej pamięć została uczczona w Berlinie tzw. kamieniem pamięci.

W nieco bardziej odległe prowincje wiodą nas kolejni autorzy. Marek Suchar do Jerozolimy, Piotr Opacian na Szetlandy, Arkadiusz Wełniak na Islandię, a Krzysztof Czyżewski, w różne, geograficzne i literackie strony.

Agnieszka Świercz-Karaś prezentuje twórczość plastyczną Mileny Wiśniewskiej (także na III i IV stronie okładki), która na realizację projektu ilustracji do sztumskich legend uzyskała stypendium sztumskiego starostwa. Piotr Napiwodzki podsumowuje swoją opowieść o wizerunkach Świętej Katarzyny Aleksandryjskiej, patronki Dzierzgonia. Wacław Bielecki niestrudzenie wędruje dla nas w poszukiwaniu doskonałych dźwięków, między innymi do Warszawy, Fromborka, Elbląga, Waplewa, Gdańska, a także bliskich Stążek, a Paulina Hoppe-Gołębiewska zachęca do czytania dzieci i z dziećmi.
Jesień z naszymi tekstami z pewnością nie będzie nudna. Zapraszamy do lektury.

Leszek Sarnowski

Redaktor naczelny Kwartalnika „Prowincja”